eco transport
local_offer ESG,Lifestyle,Trendy schedule Ten artykuł przeczytasz w 4 minuty

Dynamiczny proces rozwoju miast sprawił, że mobilność stała się jednym z głównych wyzwań dla samorządów. Ze względu na znaczący wpływ transportu na zrównoważony rozwój, zdrowie, ekonomię i jakość życia, usprawnienie transportu może rozwiązać wiele problemów miast jednocześnie. Przeniesienie dominującego środka transportu w mieście z prywatnych samochodów na transport alternatywny (np. komunikacja miejska, transport szynowy, rowery), może zapobiec niekontrolowanemu rozlewaniu się miast i promować dogęszczanie obszarów zamieszkania, wpływając na wartości gruntów i ślad węglowy na nadchodzące dziesięciolecia. Dodatkowo, przejście na transport elektryczny może zwiększyć niezależność energetyczną poprzez zmniejszenie zależności od importowanych paliw kopalnych.

W celu zmniejszenia szkodliwego wpływu pojazdów spalinowych na środowisko w miastach wprowadzane są rozwiązania z zakresu transportu zrównoważonego, przy równoczesnym zapewnieniu maksymalnej mobilności.

Ograniczenie transportu samochodowego

Ograniczenie transportu samochodowego w miastach (tzw. car-free movement) to postulat m.in. aktywistów społecznych, urbanistów, inżynierów transportu i ekologów, według których stanowi ono rozwiązanie problemu korków ulicznych i wysokiej emisji dwutlenku węgla, a także pomaga tworzyć bardziej przyjazne miasta. Świadomość korzyści, jakie niesie za sobą ta idea sprawia, że miasta europejskie stosują różne pomysły na wcielenie jej w życie.

Jednym z rozwiązań jest całkowity zakaz samochodów, wprowadzany najczęściej na niewielkich obszarach miasta, np. w rejonach bardzo popularnych turystycznie lub w historycznych centrach miast. Przykładem może być Paryż, gdzie w 2015 roku wprowadzono zakaz samochodów wzdłuż brzegów Sekwany, czyli jednej z głównych arterii miasta. Jeśli z jakiegoś powodu niemożliwe jest wprowadzenie zakazu poruszania się, mogą być zastosowane systemy regulujące natężenie ruchu w określonych obszarach. Londyn ustanowił w centrum miasta tzw. ULEZ – ultra low emission zone, czyli strefę ultra niskiej emisji, pobierając opłaty za te pojazdy, które wytwarzają więcej zanieczyszczeń. W konsekwencji ruch samochodowy w centrum miasta spadł o ok. 30%. Kolejne rozwiązanie, określane raczej jako pro-ludzkie, a nie anty-samochodowe, wprowadziła Barcelona. Ta koncepcja łączy szereg tradycyjnych bloków miejskich i przekształca je w „superbloki” tylko dla pieszych, w których wewnętrzne drogi zostają pozbawione ruchu samochodowego (lub są poważnie ograniczone dla samochodów). Każdy z tych obszarów zachęca do tworzenia nowych parków, interakcji i integracji sąsiedztwa, a także handlu detalicznego na poziomie ulicy, gdzie kiedyś stały samochody i parking.

Rozwój systemów rowerów miejskich

Pierwsza systemowa samoobsługowa wypożyczalnia rowerów w Polsce rozpoczęła swoją działalność w Krakowie w 2008 roku. W ciągu kolejnych 13 lat oferta rowerów miejskich rozwinęła się w wielu polskich miastach i w 2020 roku w Polsce funkcjonowało już niemal 70 systemów posiadających około 20.000 rowerów. Do kluczowych zalet wypożyczalni miejskich należą m.in. konkurencyjne koszty w porównaniu z opłatą za podróżowanie transportem miejskim i zazwyczaj dobra dostępność wynikająca z lokalizacji w strategicznych miejscach w mieście. Tzw. bike-sharing jest także częścią coraz popularniejszego zjawiska sharing economy, polegającego na współdzieleniu pewnych dóbr z innymi użytkownikami.

Poprawa infrastruktury rowerowej

Sprawny system infrastruktury rowerowej oraz jego jakość wpływają na konkurencyjność transportu rowerowego w miastach wobec innych środków transportu. Kluczowym elementem infrastruktury rowerowej w miastach są oczywiście drogi rowerowe, niemniej ważne są jednak elementy mniejszej architektury (np. stojaki na rowery, parkingi/ wiaty rowerowe, podpórki przy przejściach przez jezdnię czy cały system oznakowania). Dodatkowo, rosnąca popularność transportu rowerowego, (której szczególnie zauważalny wzrost odnotowano w trakcie pandemii COVID-19) sprawia, że coraz więcej miast w Polsce posiada polityki rowerowe. Co ważne, coraz częściej w tworzeniu takich dokumentów mają udział mieszkańcy miast, którzy mogą np. ocenić poziom istniejącej infrastruktury, wypowiedzieć się np. w jakich rejonach miasta brakuje im tras rowerowych czy gdzie zlokalizować parkingi dla jednośladów. Miastem, z którego warto brać przykład jest niewątpliwie Kopenhaga, która system sieci pasów i infrastruktury dedykowanej dla rowerów rozwija od co najmniej 25 lat. Dzięki temu przewiduje się, że do 2025 roku miasto stanie się pierwszą stolicą na świecie, która osiągnie neutralność węglową.

Rozwój elektrycznej mobilności

Pojazdy elektryczne odgrywają coraz większą rolę w planach rozwojowych miast. E-mobilność w Polsce to m.in. transport zbiorowy. Miasta sukcesywnie rozszerzają flotę autobusów nisko i zeroemisyjnych. Pod koniec 2020 roku flota autobusów elektrycznych w Polsce obejmowała 430 pojazdów i wzrosła o 253% r-d-r. Taki wynik został osiągnięty m.in. dzięki realizacji przetargów na 130 autobusów elektrycznych w Warszawie czy 50 autobusów elektrycznych w Krakowie.

Niektóre polskie miasta starają się rozwijać również infrastrukturę dla elektrycznych aut. Jest ona tym ważniejsza, że w Polsce rośnie liczba samochodów nisko- i zeroemisyjnych. W 2020 roku było ich niemal 19.000, prawie o 100% więcej niż rok wcześniej. W europejskich aglomeracjach e-mobilność funkcjonuje od lat i stale się rozwija. Wsparcie tego rozwoju następuje np. poprzez krajowe systemy dofinansowania, dzięki którym obywatele mogą otrzymać dotacje na zakup samochodów elektrycznych i nie ponoszą opłat parkingowych.

Szerzej o tematyce miast, ich zrównoważonego rozwoju oraz eko-mobilności piszemy w naszym raporcie „Dobra forma miasta – trendy, które zmieniają miasta”.